OSMANLI ARŞİVLERİNDE FİLİSTİN BELGELERİ PROJESİ (Proje Devam Etmektedir.)
1517-1917 yılları arasında Osmanlı hükümranlığı altında kalmış olan Filistin bölgesine dair arşiv çalışmalarını içeren bir proje olan Osmanlı Arşivleri projesi, Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından desteklenerek 15 Temmuz 2013 tarihinde fiili olarak başlamıştır.
Proje öncesinde fizibilite bağlamında pek çok çalışmaya yer verilmiştir. Projeye başlanmadan evvel, konu ile ilgili görülen bazı kurum ve kuruluşların bir araya gelmesiyle çalıştaylar gerçekleştirilmiştir. Çalıştayların birincisi 5 Aralık 2012’de Başbakanlık YTB’de, ikincisi ise 19 Aralık 2012’de yine aynı yerde yapılmıştır. Birinci ve ikinci çalıştaylara konunun paydaşları konumunda yer alan kurum ve kuruluşlardan olan YTB, TİKA, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Tapu-Kadastro Genel Müdürlüğü, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Diyanet İşleri Başkanlığı ve projenin yürütücüsü olan Filistin Platformu toplantıya katılmışlardır.
Proje T.C.Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplukları Başkanlığı Desteği ve Filistin Platformu öncülüğünde yapılmaktadır. En az 4 yıllık (Projenin 1. yılında gerekli envanter çalışması yapılmış olup, artı 3 yıl da yapılan plan doğrultusunda proje bitirilmeye çalışılacaktır.) projenin 2.yılı 10 Haziran 2016 tarihinde bitirilecek ve 3. dönem için gerekli başvurular zaman kaybetmeden yapılmaktadır.
Projede 20 dolayında araştırmacı tam zamanlı olarak İstanbul ve Ankara’da bulunan Devlet Arşivleri’nde, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü arşivlerinde çalışmalarını sürdürmektedir.
Osmanlı Arşivlerinde Filistin Vesikaları/Arşiv Araştırması başlıklı bu proje ile başta Kudüs olmak üzere Filistin bölgesiyle alakalı Osmanlı Arşivleri, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü arşivleriyle kütüphane ve müzelerimizde ve yurt dışında bulunan ilgili tüm belgeler öncelikle tespit ve tasnif edilerek, çalışma sonucunda ulaşılan belgelerle bunların tarihi ve hukuki yorumları tüm dünya kamuoyu ile paylaşılacaktır.
FİLİSTİN PLATFORMU BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ARŞİVLERİNDE
BM arşivlerine girilerek 1946’dan günümüze kadar genel kurulda yapılan konuşmaların tam metinleri çıkarılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda ilk defa genel kurul konuşma metinlerinden derleme bir kitap dizisi hazırlanmak suretiyle Türkiye ve dünya kamuoyuna tanıtılacaktır. Böylelikle Filistin meselesinin uluslararası düzlemde en üst düzeyde ele alındığı BM’nin hafızası sergilenecektir.
BM arşivlerine girilerek 1946’dan günümüze kadar genel kurulda yapılan konuşmaların tam metinleri çıkarılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda ilk defa genel kurul konuşma metinlerinden derleme bir kitap dizisi hazırlanmak suretiyle Türkiye ve dünya kamuoyuna tanıtılmıştır. 2012 yılında İngilizce ve Türkçe olarak yayınlanmış olan 1948 – 2011 yılları arasında Filistin meselesini içeren, “BM Güvenlik Konseyi Kararları” ve 2000-2011 yılları arasındaki “BM Genel Kurul Konuşmaları” adlı kitaplar yayınlanmış ve Konferans yapılarak kamuoyuna tanıtılmıştır. Güncellenen Proje Türkçe, İngilizce ve Arapça olarak yayınlanacak olup 1948 – 2015 yılları arasında Filistin meselesini içeren, “BM Güvenlik Konseyi Kararları” ve 1948-2015 yılları arasındaki “BM Genel Kurul Konuşmaları” adlı kitapları tanıtılacaktır.
Böylelikle Filistin meselesinin uluslararası düzlemde en üst düzeyde ele alındığı BM’nin hafızası sergilenmektedir.
FİLİSTİN ARAŞTIRMALARI MERKEZİ VE MÜZESİ PROJESİ
Platform Aynı zamanda en yakın zamanda bir Filistin Araştırmaları Merkezi ve Müzesi kurulmasını hedeflemekte ve bu doğrultuda hareket etmektedir.
LAZER TARAMA YÖNTEMİ İLE MESCİD-İ AKSA VE ÇEVRESİNİN BELGELENMESİ & MİMARİ RÖLÖVE ÇİZİMİ, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON PROJELERİNİN HAZIRLANMASI:
Filistin’de büyük çoğunluğu Osmanlı’ya ait olmak üzere Fatımiler, Eyyubi ve Memlükler döneminde yapılmış olan tarihi eserler (kışla, cami, medrese, mescit, türbe, kamu binaları, evler, mezarlıklar) işgalci devlet İsrail tarafından planlı bir şekilde yok edilmekte olup, bunların içerisinde, özellikle Mescid-i Aksa ve hemen yanındaki Kubbet-üs Sahra Camisi de yer almaktadır. Bu proje ile, Mescid-i Aksa ve Çevresinin Sayısal ortamda belgelenmesi (iç ve dış mekan sayısal rölövesi), Mimari Rölöve Çizimleri, Restitüsyon ve Restorasyon Projeleri, Geniş kapsamlı bir fotoğraf albümü, Proje konusuna ilişkin yazılı ve görsel materyallerin yer aldığı teknik rapor ve kitap, Proje başlangıcından sonuna kadar belgesel film formatında çekimleri hazırlanacak ve Restorasyon keşif maliyeti çıkarılacaktır.
FİLİSTİN MÜLTECİLERİ, BELGESEL FİLM VE ULUSLARARASI KONFERAS PROJESİ
Filistin’de yaşanmakta olan insanlık dramı, yalnızca Filistin topraklarında yaşanmamaktadır. Yurtlarından sürülen milyonlarca Müslüman Filistin halkı insanlık dışı muameleye tabî tutulmaktadır. Dolayısıyla genel olarak bu projenin amacı Filistin sorunu dairesi içinde özel bir konu olan mülteciler ile ilgili bir çalışma yapılmasını ön görmektedir. Bu çalışma sayesinde konunun uluslararası kamuoyunda etkili bir şekilde duyurulması planlanmakta ve doğru, güvenilir bilgilerle, yerel ve uluslararası arenada konu ile ilgili müşahhas bir gündem oluşturulması hedeflenmektedir.
Bu bağlamda Filistin Platformu koordinatörlüğünde, insalığın bir özetşi olan bu topraklarda yaşanan vahşeti, insalık dramını bir başka veçheden gözler önüne serilmesi, “Filistinli mültecileri”ni konu alan bir belgesel film çekimi ve ardından uluslararası bir konferans düzenlenmesi planlanmaktadır.
“500. YILINDA OSMANLI KUDÜSÜ VE FİLİSTİN”
Uluslararası Sempozyum, Paneller ve Dizi Kitaplar Projesi
Kudüs 1516 yılından itibaren Osmanlı idaresine girmiş ve bu idare 1917 yılına kadar istikrarlı bir biçimde sürmüştür. Bu süre zarfında bir Osmanlı toprağı olan Filistin ve Osmanlı vatandaşı olarak bu bölgede yaşayan Müslüman ve Gayr-i Müslimler her türlü insani haklardan adil bir şekilde yararlanmışlardır. Kudüs ve etrafı, Gazze ve diğer bölgelerdeki pek çok yer Osmanlı Medeniyetinin en önemli göstergesi olan vakıf arazilerine dönüştürülmüştür. Pek çok cami, medrese, tekke ve zaviye, han, hamam vs. yapılarak vakfedilmiş, ya da önceden var olanlara vakıflar tahsis edilmiştir.
Bunun dışında özellikle 1858 Arazi Kanunnamesi’nin akabinde pek çok alan da mülk olarak Filistin’in sakinlerine tapu ile tescil edilmiştir. Asırlarca süren bu barış dönemi, önce Avrupa’da baskıya maruz kalan Yahudilerin bölgeye göç etmesi ardından 1917 yılında bölgenin işgali ve nihayet 1948 yılında İsrail’in kuruluşu ile sarsılmıştır. Bölgede insan hakları ihlal edilmiş, devlet ve vakıf arazileri ile mekânlar tahrip ve talan edilmiş, bireysel mülkiyetlere el konulmuştur. Bu süreç bölge ve dünya barışını tehdit eder bir kangrene dönüşerek, çözümsüz bir dizi sorun yumağına dönüşmüştür.
Son 60 yılda Türkiye gerek Filistinlilerin tabii haklarını ve gerekse tarihi mirasını koruma adına pek çok fedakârlıklarda bulunmuştur. Ancak en etkili çıkış, Cumhurbaşkanımız Sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın “One Minute” çıkışı olmuştur. Filistin meselesinde ve uluslararası diplomaside milat sayılacak olan bu olaydan sonra dikkatler bir kez daha bu mesele üzerinde yoğunlaşmıştır.
Dikkatlerin Filistin üzerine yeniden yoğunlaştığı bir dönemde YTB’nin öncülüğünde Filistin Platformu “Osmanlı Arşivlerinde Filistin Belgeleri” başlıklı projesi ile önemli bir girişim başlatmıştır. Önemli sonuçları olan bu proje ile bağlantılı olarak, bu sefer de bu belgeler ışığında Filistin’in 500 yıllık muhasebesi yapılarak, bir kere daha Filistin meselesi üzerine dikkatler çekilecektir. Bir taraftan Filistin sorununa ışık tutan belgeler ile çözüm üretirken, diğer taraſtan 500. yılında Osmanlı’nın tarihi mirası dünya gündemine getirilecektir. Hedef kitle, Türk ve Dünya Kamuoyu ve doğrudan Filistin Meselesinin mağdurları olacaktır.
PLATFROMUN GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KONFERANSLAR VE PANELLER
Birinci Uluslararası Gazze İmar Konferansı 2009
Filistin Platformu Goldstone Raporu Tanıtım Paneli 2010
BM Zemininde Filistin Konferansı 2012